Πρόσφατη έρευνα στο Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας του ΙΤΕ, τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύονται σήμερα στο Nature, ένα από τα πιο έγκυρα διεθνή επιστημονικά περιοδικά, ρίχνει για πρώτη φορά φως σε ένα σημαντικό μηχανισμό ελέγχου της γήρανσης.

Χρησιμοποιώντας ως πειραματικό σύστημα το νηματώδες σκουλήκι Caenorhabditis elegans, οι ερευνητές του ΙΜΒΒ Πόπη Συντυχάκη και Κωστούλα Τρουλινάκη, με επικεφαλής τον Νεκτάριο Ταβερναράκη, αποκάλυψαν μια, άγνωστη πριν, σχέση ανάμεσα σε μια από τις βασικότερες κυτταρικές διεργασίες και τη γήρανση.

Παρόλο που η γήρανση είναι ένα από τα πιο θεμελιώδη βιολογικά φαινόμενα, το όποιο βιώνουν όλοι ανεξαιρέτως οι έμβιοι οργανισμοί, είναι ταυτόχρονα και ένα από τα λιγότερο κατανοητά. Ποιοι μηχανισμοί είναι υπεύθυνοι για τη γήρανση των κυττάρων και κατ' επέκταση ολόκληρου του οργανισμού; Πως ελέγχονται; Με τη μελέτη που δημοσιεύεται σήμερα οι ερευνητές του ΙΜΒΒ έδειξαν ότι η διαδικασία της σύνθεσης πρωτεϊνών από το κύτταρο (πρωτεϊνοσύνθεση) είναι στενά συνδεμένη με το ρυθμό με τον οποίο αυτό γερνά. Η πρωτεϊνοσύνθεση είναι μια εξαιρετικά ενεργοβόρα διαδικασία στην οποία το κύτταρο δαπανά περίπου το 50% της ενέργειας του. Ελάττωση της πρωτεϊνοσύνθεσης θα εξοικονομούσε πολύτιμη ενέργεια που γίνεται πλέον διαθέσιμη για άλλες κυτταρικές διαδικασίες όπως η επιδιόρθωση βλαβών, αυξάνοντας έτσι την επιβίωση. Πράγματι, επεμβαίνοντας κατασταλτικά στη ρύθμιση της πρωτεϊνοσύνθεσης, οι ερευνητές στο ΙΜΒΒ κατόρθωσαν να επιμηκύνουν σημαντικά τη διάρκεια ζωής του νηματώδη. Είναι η πρώτη φορά, σε παγκόσμιο επίπεδο, που συσχετίζεται άμεσα η γήρανση με την πρωτεϊνοσύνθεση.

Επειδή η διαδικασία της πρωτεϊνοσύνθεσης είναι εξαιρετικά όμοια ανάμεσα στο νηματώδη και σε ανώτερους οργανισμούς συμπεριλαμβανόμενου και του ανθρώπου, είναι αναμενόμενο ότι θα υφίσταται η ίδια σχέση με τη γήρανση στους οργανισμούς αυτούς. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι η γήρανση και οι συνοδές παθολογικές καταστάσεις (νευροεκφυλιστικές ασθένειες, καρκίνος, καρδιοπάθειες κ.α.), αποτελούν ένα από τους διαρκώς αυξανόμενους παράγοντες ανθρώπινης αναπηρίας στις σύγχρονες κοινωνίες. Η αποκάλυψη των βιολογικών μηχανισμών που εμπλέκονται στη γήρανση θα επιτρέψει την ανάπτυξη αποτελεσματικών παρεμβάσεων με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στις μεγάλες ηλικίες. Τα συμπεράσματα της μελέτης αναμένεται να οδηγήσουν την έρευνα για τη γήρανση προς την κατεύθυνση αυτή, μέσα από νέα μονοπάτια.

Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε με τους:
Δρ. Νεκτάριο Ταβερναράκη, Υπεύθυνο Ερευνητή,
Τηλ.: 2810 391066
e-mail: tavernarakis@imbb.forth.gr
ή Δρ. Γιώργο Θηραίο, Διευθυντή ΙΜΒΒ,
Τηλ.: 2810-391109
e-mail: thireos@imbb.forth.gr

Σχετικά links:
http://www.imbb.forth.gr/worms/
http://www.nature.com/nature/journal/vaop/ncurrent/full/nature05603.html