Την Τετάρτη 9 Ιουλίου, στο πλαίσιο των Διαλέξεων Ωνάση 2025, που πραγματοποιήθηκαν στις εγκαταστάσεις του ΙΤΕ στο Ηράκλειο Κρήτης, από τις 7 έως 11 Ιουλίου, η βραβευμένη με Νόμπελ Frances Arnold έδωσε μια συναρπαστική ομιλία-ανοικτή στο ευρύ κοινό-σχετικά με την αξιοποίηση της δύναμης της εξέλιξης στην επινόηση ενζύμων και πρωτεϊνών με νέες ή βελτιωμένες λειτουργίες.

Η καθηγήτρια Frances Arnold αποτελεί ξεχωριστή προσωπικότητα στο χώρο της επιστήμης και τεχνολογίας. Εκτός από Βραβείο Νόμπελ, είναι η πρώτη γυναίκα επιστήμονας που έχει εκλεγεί Μέλος και στις τρεις Εθνικές Ακαδημίες των ΗΠΑ (Engineering, Medicine, Science).

Η καθ. Arnold εξήγησε πώς η σύγχρονη μοριακή βιολογία επιτρέπει την ταχεία αλληλούχιση γονιδιωμάτων, την απομόνωση γονιδίων και τη χρήση υπολογιστικών εργαλείων, τα οποία, σε συνδυασμό με την κατευθυνόμενη εξέλιξη, δίνουν στους επιστήμονες τη δυνατότητα να βελτιστοποιούν πρωτεΐνες ώστε να εκτελούν συγκεκριμένες χημικές διεργασίες. Αυτές οι εξελίξεις ήδη μεταμορφώνουν τη βιώσιμη παραγωγή φαρμάκων και χημικών, περιλαμβάνοντας οικολογικά φιλικότερη σύνθεση φαρμακευτικών ουσιών και εντομοκτόνων.

Επιπλέον, η καθ. Arnold τόνισε ότι η τεχνητή νοημοσύνη διευρύνει τις δυνατότητες για τον σχεδιασμό ενζύμων που ανταποκρίνονται σε κρίσιμες προκλήσεις, από την παραγωγή ανανεώσιμων καυσίμων μέχρι τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της χημικής βιομηχανίας.

Αντλώντας παραδείγματα από τη τεράστια βιοποικιλότητα που έχει διαμορφώσει η φύση μέσω της γενετικής ποικιλομορφίας και φυσικής επιλογής, υπογράμμισε πώς η κατευθυνόμενη εξέλιξη αναπαράγει αυτές τις διαδικασίες στο εργαστήριο, δίνοντας τη δυνατότητα στην ανθρωπότητα να δημιουργεί βιοκαταλύτες που αντιμετωπίζουν κρίσιμες παγκόσμιες ανάγκες.

Σε ένα κατάμεστο αμφιθέατρο, η καθ. Arnold καθήλωσε τους παρευρισκόμενους με την ομιλία της η οποία αποτέλεσε μια σπουδαία στιγμή για την επιστημονική κοινότητα αλλά και το ευρύτερο κοινό, που είχαν την ευκαιρία να ακούσουν από μια κορυφαία προσωπικότητα πώς η «καινοτομία μέσω της εξέλιξης» αλλάζει τον κόσμο της βιολογίας, της τεχνολογίας και της ζωής μας.

Φωτογραφίες από την ομιλία: